Jak rozpocząć przygodę z odbudową zabytkowego skutera Na to pytanie jest wiele odpowiedzi ale nie każdy zdaje sobie sprawę czym jest odbudowa skutera zabytkowego. Nie jest to prosta sprawa a każde działania powinny być przemyślane oraz dokładnie zaplanowane by prace przebiegły sprawnie.
Pierwszą czynnością jaką należy spełnić jest posiadanie bądź nabycie zabytkowego skutera. Jeśli mamy do dyspozycji pojazd ofiarowany nam przez kogoś z rodziny lub znajomego to problem mamy z głowy, jeżeli jednak musimy skuter zakupić należy dokładnie się do tego przygotować. Kupując zabytkowy skuter zwróć uwagę na to czy posiada dokumenty oraz w jakim stanie technicznym jest skuter. Jeżeli nie posiadamy własnego zaplecza z częściami a dostęp do poszukiwanych części jest bardzo trudny należy zakupić skuter jak najbardziej kompletny.
Mowa tu o skuterze który posiada minimum 90% wszystkich swoich części w oryginale. Oglądając maszynę, zwróć uwagę na stan ramy, osłon, silnika oraz podłogi. Warto też obejrzeć wszystkie zaokrąglenia czy są zbliżone do oryginalnego wyglądu. Gdy mamy już skuter i wszystko jest gotowe do rozpoczęcia prac renowacyjnych, należy przystąpić do segregacji części.
Segregacja części przed renowacją skutera
Należy zaopatrzyć się w katalog części do naszego skutera oraz komplet podstawowych narzędzi by rozpocząć zabawę. Wpierw rozkręcamy skuter segregując części wg. kategorii oraz stanu technicznego. Tutaj niezbędnikiem jest katalog części naszego pojazdu, gdzie wypisane zostały wszystkie fragmenty składające się na całość. Przy pomocy katalogu jesteśmy w stanie określić ile nam brakuje do kompletu części oraz co należy dokupić by odbudowa odniósł sukces.
Stan ramy
Stan ramy oraz osprzętu blacharskiego możemy określić dość szybko w przypadku skuterów. Przeważnie są to konstrukcji oparte albo o ramę rurową albo o ramę nośną. W przypadku rurowania, należy sprawdzić jakość spawów, miejsca gdzie może być rdza oraz jej prostotę w przypadku ramy nośnej (np. skutery Vespa) sprawa jest bardziej skomplikowana. Tutaj musimy prócz spawów sprawdzić wszystkie łuki oraz wykrzywienia oryginalne samej konstrukcji, miejsca łączeń poszczególnych fragmentów oraz jeśli to możliwe wszystkie profile zamknięte. Do sprawdzenia poprawności zakrzywień może być pomocna dokumentacja naszego skutera oraz zdjęcia, które są dość łatwo dostępne na internecie. Wszelkie miejsca gdzie odnajdziemy rdzę należy dokładniej obejrzeć oraz sprawdzić jakie prace będą nas czekać w przyszłości.
Silnik
Jeśli silnik jest kompletny niezależnie czy na chodzie czy też nie należy go pozostawić w całości aż do czasu jego odbudowy. Wcześniejsze rozkręcenie może sprawić ogromne problemy przy późniejszym jego składaniu oraz samej renowacji. Jeśli silnik został już wcześniej przez właściciela rozłożony, należy sprawdzić czy mamy wszystkie części oraz ocenić ich stan techniczny. Podczas odbudowy wszystkie zużyte części należy wymienić na nowe oryginalne lub wzorowane zamienniki.
Osprzęt
Kolejną rzeczą, którą sprawdzamy jest osprzęt naszego skutera, taki jak oświetlenie, prędkościomierz, elektryka, listewki chromowane, dodatki, bagażnik, oraz wszelkie inne części, które znajdowały się przy oryginalnym skuterze. Musicie wiedzieć, iż koszt dozbrajania osprzętu wielokrotnie może przekroczyć koszt zakupienia kompletnego skutera w dobrym stanie. Na zakup skutera o małej ilości osprzętu warto decydować się gdy maszyna jest naprawdę rzadkim okazem lub gdy posłuży ona na dawcę organów dla innego takiego samego skutera, który planujemy odbudować. Warto też w zapasie trzymać wszystkie części, które są ponad stan i pozostały nam po pracach remontowych.
Renowacja skutera krok po kroku
Gdy mamy już wstępnie rozkręcony skuter zabieramy się za planowanie dalszej części odbudowy. W tym momencie należy się zdecydować na kierunek działania, czyli czy wpierw skupimy się na mechanicznym aspekcie dobudowy czy na blacharskich pracach. Z doświadczenia naszego zakładu renowacji skuterów zabytkowych proponuję rozpocząć od prac blacharskich, później od prac nad elektryką oraz osprzętem a na samym końcu pracować nad silnikiem oraz całą resztą. Tak więc czas zabrać się za remont blacharki naszego zabytkowego pojazdu.
Renowacja skutera – prace blacharskie
Ręczna obróbka powierzchni jest pierwszą czynnością podczas prac blacharskich. Za pomocą papieru ściernego do metalu, pilników, końcówek trących do wiertarki, młotka, przecinaka oraz wielu innych narzędzi usuwany miejsca gdzie korozja jest największa. Tylko przy obróbce ręcznej będziemy mieli wpływ na jakość oraz dokładność prac inwazyjnych jakie musimy wykonać.
Jeśli skuter posiada oryginalny lakier w dobrym stanie a miejsca zaatakowane rdzą są rzadkie to powinniśmy unikać uszkodzenia warstwy lakieru a prace ograniczyć jedynie do najgorszej korozji. Za pomocą papieru ściernego oraz środków chemicznych usuwamy rdzę oraz uszkodzoną blachę. Warto też zorientować się czy występuje zamiennik oryginalnej części blacharski, który możemy wspawać w miejsce starego. Jeśli tak to możemy wyciąć uszkodzony fragment i zastąpić go nowym.
Piaskowanie / Skiełkowanie
Piaskowanie / Skiełkowanie powierzchni jest przydatne gdy chcemy usunąć stary lakier oraz rdzę z trudno dostępnych miejsc. Niestety taka mechaniczna obróbka nie sprawdza się przy konstrukcjach delikatnych oraz bardzo wartościowych. Jeśli twój skuter jest bardzo wartościową maszyną powinieneś zdecydować się na ręczną obróbkę, która jest mniej inwazyjna od mechanicznej. Podczas piaskowania należy odpowiednio zabezpieczyć elementy takie jak gwinty, otwory, tabliczki znamionowe, numery seryjne oraz delikatniejsze fragmenty skutera.
Po oczyszczeniu pojazdu ze starego lakieru (jeśli chcemy) oraz rdzy przyszła pora na zabezpieczenie powierzchni za pomocą podkładu lub farby antykorozyjnej. Teraz możemy spokojnie przystąpić do spawania. Wszystkie spawy, które zostały uszkodzone należy wymienić na nowe. Fragmenty blachy, które muszą zostać wymienione należy dokładnie usunąć, oczyścić i odtłuścić ich miejsce oraz wspawać nowe elementy. Jeśli nie posiadamy wiedzy na temat spawania, warto na tym etapie udać się do osób posiadających doświadczenie w renowacji pojazdów zabytkowych.
Szpachlowanie
Szpachlowanie czyli nakładanie szpachli na ubytki na naszym skuterze w celu ich zniwelowania / ukrycia. Jest to podstawowa czynność podczas prac blacharskich poprzedzających lakierowanie. Jeśli jest to możliwe należy unikać kładzenia szpachli w miejscach gdzie jej obecność nie jest konieczna. Jeśli masz możliwość wymiany połamanego czy uszkodzonego fragmentu stali na nowy to jest to czynność dużo lepsza od szpachlowania starych części. Musicie pamiętać, iż szpachel może ulegać pęknięciom czy mechanicznym uszkodzeniom wywołanym uderzeniem lub drganiami, co w czasie eksploatacji skutera może być przyczyną pękania czy odchodzenia lakieru.
Dla bardziej wymagających renowatorów oraz osób posiadających większe zaplecze finansowe polecamy wykonanie ocynowania karoserii odnawianego skutera. Czynność ta polega na wypełnieniu ubytków oraz wgnieceń specjalnym roztworem cyny, który jest znacznie lepszym rozwiązaniem od szpachlowania, gdyż prócz działania antykorozyjnego znacznie lepiej i trwalej wypełnia wszystkie nierówności i szpary. Przed ocynowaniem należy pamiętać o dokładnym odtłuszczeniu miejsca oraz o tym, że cynę leje się na blachę a nie na podkład. Później na ocynowaną karoserię / ramę kładziemy podkład i lakier.
Lakierowanie
Kolor naszego zabytku może być taki jaki sobie tylko zapragniemy, jednak jeśli nasz skuter ma być w 100% oryginałem, należy dobrać kolor jak najbardziej zbliżony do oryginału. Jeśli nie wiemy jaki dany model miał kolor, gdyż poprzedni właściciel zmienił lakier lub kupiliśmy skuter po piaskowaniu na pomoce idą nam tabele fabryczne z kolorami wg. roczników i modeli.
Do większości skuterów marki Vespa czy Lambretta tego typu tabele są ogólnodostępne na internecie a odpowiedniki kolorów wypisane wg. producentów lakierów. Pamiętajmy dla przykładu, że silniki Lambretta były pokrywane specjalnym szarym lakierem, na który ja pozwalam sobie dodać lakier bezbarwny jako ochronę przed uszkodzeniami mechanicznymi.
Elektryka
Odbudowując nasz skuter, ważne jest by stwierdzić którą wersję elektryki posiada nasz skuter na 6V lub 12V oraz jaki jest dokładnie jej przebieg. Ze względu na starzejące się kable oraz izolację całą elektrykę należy poddać gruntownej odbudowie. W tym celu musimy zakupić odpowiednie kable, złączki, gniazda i inne drobne elementy jakie należy wymienić. Jest to o tyle wygodne, gdyż odbudowana od podstaw elektryka posłuży nam wiele lat, a elektryka tylko uzupełniana i łatana bardzo często lubi nas zawodzić.
Wszystkie przełączniki i styki powinny zostać przeczyszczone i doprowadzone do stanu użyteczności. Jeśli, bardziej skomplikowane fragmenty zostały uszkodzone lub ich nie ma w naszym skuterze pozostanie nam odnalezienie ich na bazarach czy giełdach części. Pamiętaj, że elektrykę odbudowuje się bazując na dokumentacji od naszego skutera. Gdy mamy już elektrykę oraz blacharskie sprawy za sobą przychodzimy do osprzętu.
Osprzęt i składanie skutera
Przedostatnim etapem jest kompletowanie osprzętu oraz składanie skutera znów w całość. Jeśli nasz skuter miał cały kompletny osprzęt lub z małymi brakami to jesteśmy uratowani. Pozostaje nam jedynie odczyszczenie całego osprzętu z nalotu, brudu oraz rdzy a chromy oddanie do ponownego pochromowania. Jeśli mamy dostęp do części oryginalnych bądź licencjonowanych zamienników czasem warto kupić fragmentu osprzętu nowe gdyż ich cena jest niższa aniżeli odbudowa.
Przykładowo większość profili aluminiowych takich jak listwy, mocowania, czy dodatki typu ramki są dostępne w licencjonowanych zamiennikach, które są znacznie tańsze niż ponowne chromowanie już posiadających detali. Gdy złożymy już większość skutera w całość przychodzi nam już tylko oczyszczenie kół, sprawdzenie stanu hamulców, wymiana linek na nowe oraz podłączenie wszystkich przewodów oraz całego okablowania. Gdy wszystko zostanie skończone przechodzimy do pracy nad silnikiem.
Silnik
W celu odbudowania silnika, musimy go rozłożyć na czynniki pierwsze. Sprawdzić stan skrzyni biegów, sprzęgła, cylindra, tłoka, wymiana pierścieni na nowe. Rozłożony silnik należy dokładnie oczyścić z rdzy, oleju, smaru itp. Jeśli jest możliwe to wymieniamy wszystkie łożyska na nowe, zakładamy nowe pierścienie, nowe uszczelki oraz składamy cały silnik w całość zalewając skrzynię świeżym olejem. Jeśli blok silnika został źle zachowany możemy się uratować przez skiełkowanie, które ma podobne działanie co piaskowanie lecz jest delikatniejsze i przywraca silnikowi dawny świetny wygląd.
Jeśli silnik skutera był oryginalnie malowany, należy pokryć go od nowa farbą najbardziej zbliżoną do oryginału. Na sam koniec pozostaje nam podpięcie tłumika, dokonanie regulacji na sucho wg. książki serwisowej oraz zamontowanie silnika do skutera. Teraz przechodzimy do regulacji właściwej, czyli po podpięciu linki gazu, sprzęgła, hamulców oraz biegów odpalamy skuter (na luzie). Pozostaje nam ustawienie właściwego napięcia linek, sprawdzenie czy gaz działa odpowiednio, biegi wskakują bez problemów a sprzęgło jest dociskane do końca. Jeszcze tylko regulacja gaźnika na wolnych obrotach i jesteśmy gotowi do jazdy próbnej.
Uszczelki, śrubki itp.
Jeśli nie posiadamy kompletu nowych uszczelek, musimy zdecydować się na dopasowanie dostępnych na rynku uszczelek od innego skutera lub zrobienie własnych. Własne uszczelki do silnika czy tłumika możemy wykonać z grubego, sztywnego kartonu (nie klejonego jak na pudła) lub pasów gumy odpornej na wysokie temperatury a wewnętrzne wzmocnienia z cienkiej blachy wyciętej oraz sprasowanej z kartonem lub gumą. Jeśli nie mamy dostępu do prasy a chcemy sprasować np. gumę z blachą damy sobie radę przy pomocy imadła. Guma jest na tyle elastycznym materiałem, że zespoi się z blaszką. Pamiętajmy jednak o zabezpieczeniu krawędzi imadła tak by samo imadło nie spoiło się nam z gumą.
Odbudowując skuter warto zastanowić się nad wymianą wszystkich śrubek i nakrętek na nowe. Da nam to pewność, iż każda śruba jest wytrzymała, gwint nienaruszony a wszystko trzyma się solidnie razem. Jest to podstawowa czynność podczas odbudowy, chodź wielokrotnie wymagane jest pozyskanie specjalnych śrub, które nie są dostępne w pierwszym lepszym sklepie. Ale wymiana ta zawsze się nam opłaci a efekt końcowy będzie rewelacyjny!
Skończona odbudowa, skuter jeździ i pali od pierwszego kopa i masz swój odbudowany skuter retro. Pamiętaj, że odbudowa jak i renowacja pochłaniają sporo pieniędzy oraz wiele czasu. Dobrze wykonana odbudowa może trwać nawet 2 lata dla małego skutera, jest to raczej zajęcie dla osób posiadających zapas gotówki, czas i cierpliwość niż dla niedzielnych majsterkowiczów. Jeśli nie masz doświadczenia czy czasu na odbudowę swojego jednośladu, powinieneś powierzyć go firmie zajmującej się profesjonalną renowacją pojazdów zabytkowych.
Komentarze