Na przełomie lat 1956 i 1957 podjęto prace nad niedużym samochodem dostawczym, gdyż nie wytwarzano wtedy takich aut ani w kraju ani w krajach „zaprzyjaźnionych”. Prace projektowe rozpoczęto równolegle w warszawskiej Fabryce Samochodów Osobowych i biurze projektowym nyskiego Zakładu Budowy Nadwozi Samochodowych. Na wstępie założono, że podwozie, układ napędowy mają pochodzić z samochodu Warszawa. Projekt inżynierów ze stolicy był niezbyt udany. W Nysie przystąpiono do wykonywania prototypów.
Rok 1957 – Nysa N57
Do końca roku 1957 wytworzono 13 aut o nazwie N57. Tak jak założono na starcie, większość podzespołów pochodziła z Warszawy M20. Zmieniono jednak sprzęgło, wzmocniono ramę i zawieszenie, w celu przystosowania samochodu do większych obciążeń. Nadwozie miało konstrukcje szkieletową, pokryta było blachą (0,8 mm grubości).
Było ono czterodrzwiowe: drzwi kierowcy od strony lewej, dwoje drzwi po stronie prawej i jednoskrzydłowe drzwi z tyłu pojazdu. Ponieważ silnik był umieszczony tak jak w Warszawie – podłużnie, „wystawał” we wnętrzu pojazdu (był oczywiście osłonięty). Z przodu były dwa fotele, a w tylnej części trzy podwójne kanapy.
Wymiary auta to 440 cm długości i 195,5 szerokości, rozstaw osi taki jak w Warszawie – 270 cm. Masa własna 1500 kg, dopuszczalna masa 2250 kg. Silnik o pojemności 2120 cm3 i mocy 50KM przy 3600 obrotach na minutę, rozpędzał auto do zawrotnej szybkości 90km/h. Spalało średnio 14 litrów benzyny na 100 km. Produkt został zatwierdzony i rozpoczęto produkcję w Nysie.
Rok 1957 – Nysa N58
W 1958 roku wykonano 313 samochodów Nysa N58 w wersji furgon, bez dodatkowych prawych drzwi, kanap i szyb w tylnej części nadwozia oraz z przegrodą między częścią towarową a osobową. Zmieniono także zawieszenie, przez co pojazd mógł przewozić 800 kg towarów. W kolejnym roku wyprodukowano 1350 Nys N59, z czego 200 sztuk trafiło na eksport. Były one ulepszone w stosunku do poprzedników. Do produkcji wprowadzono sanitarkę n59-S i mikrobus N59-M. W roku 1960 wprowadzono model towarowo-osobowy N60-T.
Miał on składane ławki zamontowane po bokach w tylnej części nadwozia, oraz siatkę z pasów pod dachem. Kolejny model – N61-K został zaprojektowany dla Ministerstwa Kultury. Umożliwiał on projekcje filmów w warunkach polowych. Samochód był wyposażony w generator prądotwórczy, zestaw do projekcji filmów, nagłośnienie. Rozpoczęto też prace nad unowocześnianiem Nysy. W roku 1961, roczna produkcja przekroczyła 3000 sztuk, opracowano również lepiej i wyposażone i wykończone wersje, przeznaczone na eksport.
Rok 1963 – nowe prototypy – Nysa N63
W 1963 roku na Międzynarodowych Targach Poznańskich zaprezentowano nowe prototypy – N63. Miały one nowy, górnozaworowy silnik o mocy 70KM przy 4000 obrotów, unowocześnione nadwozie z blach tłoczonych, przednie szyby gięte oraz wywietrzniki dachowe. Oczywiście nie wszedł do produkcji ze względu na duże koszty modernizacji. Rok później, wprowadzono do produkcji model 501 – miał on wiele cech prototypowego N63.
Również zmieniono technologie produkcji, przez co zwiększono produkcję samochodów. W roku 1964 wyprodukowano ponad 5000 Nys. W roku następnym opracowano nowe wersje samochodu – izotermy 501I (bez chłodzenia) oraz 501C (chłodzona suchym lodem). Ich przestrzeń ładunkowa była mniejsza, ponieważ miała kilkucentymetrową (6-11 cm) warstwę izolacyjną.
Temperatura wnętrza komory mogła być odczytywana przez kierowcę na termometrze wbudowanym w ścianke działową. Masa własna tego pojazdu wynosiła 1 700 kg, a ładowność 750 kg (w tym 550 kg ładunku, 50 kg suchego lodu i 150 kg 2-osobowa obsługa).
Rok 1966 – prototypy samochodów ogólnego przeznaczenia
W roku 1966 na zamówienie Ministerstwa Handlu, zbudowano prototypy samochodów ogólnego przeznaczenia i auta do przewożenia pieczywa. Miały one podwyższone nadwozie o 35 cm. Z samochodach tych należało przerobić zawieszenie, gdyż wyniki badań stateczności nie były zadowalające. Jednak podwyższone wersje nie weszły do produkcji seryjnej.
Rok 1967 – modernizacje i eksport
W roku 1967 wyprodukowano 7500 samochodów. 30% aut zostało wyeksportowanych. Po modernizacji fabryki, obniżyły się koszty i czas produkcji, a poprawiła jakość. Auta produkowane po 1967 roku otrzymały nową atrapę chłodnicy i tylne lampy z Warszawy 203.
W 1967 w oparciu o izotermę zbudowano chłodnię, w którym sprężarkowy agregat chłodniczy zasilany był z silnika samochodu lub z silnika elektrycznego podłączanego do sieci ~220V. W komorze mogło być -18 stopni podczas +30 stopiowego upału. Agregat mógł także grzać a nie chłodzić. W tym samym roku wykonano też dwa prototypy Nysy 503. Samochód miał większe wymiary, miał mieć elementy Warszawy 210, nad którą wówczas pracowano. Jednak Warszawa 210 nie weszła do produkcji, co pociągnęło za sobą zaprzestanie prac nad Nysą 503.
Komentarze